Podatki w gminie Czernikowo i okolicznych gminach (porównanie)
W związku z pojawiającymi się różnymi pytaniami i uwagami mieszkańców naszej gminy dotyczącymi stawek podatku rolnego, od nieruchomości oraz środków transportowych przedstawiam uzasadnienie uchwał, porównanie z latami ubiegłymi oraz innymi gminami. Przypominam, że zgodnie z ustawą z dnia 8 mara 1990 r. o samorządzie gminnym art. 18 ust 2 pkt. 8 wysokość podatków i opłat lokalnych ustala w drodze uchwały Rada Gminy. Ustawy szczegółowe regulują ustalenie konkretnych przypadków.
Podatek od nieruchomości ustalony jest na cały rok podatkowy na podstawie ustawy z dnia 12 stycznia 1991 roku o podatkach i opłatach lokalnych. Na podstawie tej ustawy ustalone są stawki maksymalne podatku a Rada Gminy określa wysokość stawek podatku od nieruchomości w kwocie nie wyższej niż maksymalna.
W tabeli podano stawki podatków w przeciągu lat 2004 – 2009, ich stawki maksymalne w danym roku oraz obowiązujące w gminie Czernikowo. Jak widać w tabeli stawki te były podnoszone o poziom inflacji nie, co roku, ale co 2 lata.
Tak budząca dużo uwag stawka „ za pozostałe grunty” nie była właściwie podnoszona od 2004 roku. Obecnie stanowi ona 54 % stawki maksymalnej, jest jedną z proporcjonalnie niższych stawek podatkowych w naszej gminie.
Radni przy podejmowaniu uchwały podatkowej brali pod uwagę stawki podatku w innych gminach oraz czy konkretna stawka jak w innych pozycjach stanowiła odpowiednią proporcję do stawek maksymalnych.
Analizowano też przyczyny tak niskich dochodów własnych gminy Czernikowo (tabela nr 4), co sytuowało nas na końcu listy gmin w województwie, którą opracował Urząd Marszałkowski. Uznano, że jedną z wielu przyczyn są niskie stawki podatku od nieruchomości, szczególnie w niektórych pozycjach, zwolnienie rolników i emerytów rolników od „budynków mieszkalnych” oraz zwolenie 50 % z pozostałych budynków emerytów rencistów oraz stałych podopiecznych GOPS. Takich zwolnień nie ma w sąsiednich gminach, jesteśmy jedną z nielicznych gmin, która zwalnia rolników z podatku od „budynków mieszkalnych”, występowało też niedoszacowanie powierzchni budynków.
Podane stawki podatku od nieruchomości w roku 2009 w gminach powiatu toruńskiego i okolicznych, przedstawiają gminę Czernikowo w szerszym tle.
Jak widać z zestawienia stawki podatku od nieruchomości nie są najwyższe w żadnej pozycji, za to w kilku pozycjach niskie a za „grunty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej” mamy najniższe stawki w okolicy. Także stawka za „pozostałe grunty” nie jest najwyższa. Stanowi ona dotkliwe obciążenie w porównaniu z latami poprzednimi, kiedy ustalono ją na bardzo niskim poziomie.
Podatek od środków transportowych nie był podnoszony od dwóch lat i wzrósł o 10 %. Porównując uchwały z innych gmin jest on podobny. Ze względu do bardzo obszerną i skomplikowaną uchwałę trudno go w prosty sposób w tej informacji przedstawić.
Podatek rolny jest ustalony na podstawie ustawy z dnia 15 listopada 1984 roku o podatku rolnym. Podstawą obliczania podatku rolnego jest średnia cena skupu żyta za okres pierwszych trzech kwartałów roku poprzedniego. Podaje to w komunikacie Prezes GUS. Cena ta do ustalenia podatku w 2009 r. wynosi 55,80 zł. Podatek ustalany jest na cały rok podatkowy. Podstawą naliczenia podatku rolnego jest równowartość pieniężna 2,5 q żyta od 1 ha przeliczeniowego gruntów dla gospodarstw rolnych co daje 139,50 zł. Dla pozostałych gruntów rolnych – działki przydomowe nie przekraczające 1 ha podstawą naliczenia podatku rolnego jest równowartość pieniężna 5 q żyta od 1 ha gruntów.
Rada analizując stawki podatku uznała, że rolnicy mają zwolnienie z podatku od nieruchomości i należy utrzymać stawki ustawowe podatku rolnego. Zwolnienie podatkowe z tytułu „budynków mieszkalnych” jest korzystne dla mniejszych gospodarstw, ponieważ gospodarstwo ma najczęściej jeden dom mieszkalny i proporcjonalnie przy kilku hektarach stanowi to duże obciążenie.
Od roku 1990 Rada Gminy w Czernikowie tylko raz w 2008 roku obniżyła średnią cenę żyta. Do tej pory obowiązywała wcześniej ustalona zasada, że z powodu nie pobierania podatku od nieruchomości nie ma obniżeń podatku rolnego mimo, że były stosowane obniżki w innych gminach.
Rolnicy korzystają też z ulg (tabela nr 3): inwestycyjnych – 25% poniesionych kosztów; z tytułu nabycia gruntów – 100 % zwolnienia przez okres 5 lat, 75% w 6 roku i 50% w 7 roku zwolnienia; żołnierskiej.
Dochody z podatku rolnego to dotychczas 350-400 tyś zł przy 22-23 mln w budżecie gminy.
Dochody z podatków w znaczący sposób wpływają na rozwój gminy Czernikowo. Prawie 30% budżetu przeznacza się corocznie na inwestycje (jeden z najwyższych wskaźników w województwie). Oczekiwania mieszkańców są coraz większe (tabela nr 5 ). Potrzeba nowych utwardzonych dróg, chodników, lamp, nowego przedszkola, parkingów, placów zabaw, bezprzewodowego Internetu itp. Niestety możliwości pozyskania środków są małe na wymienione cele, a jak się pojawią to potrzebny jest udział własny w wysokości od 50 do 70 % kosztów inwestycji. Liczymy w tym roku na pozyskanie ok 1, 5 mln zł środków z zewnątrz na inwestycje.
Nikt z nas nie lubi płatności podatków, ale są on konieczne.
Bardzo proszę Państwa o zrozumienie i wyciszenie emocji.
Z poważaniem
Zdzisław Gawroński
